Jedna od neizbežnih destinacija tokom posete Beogradu je, bez svake sumnje, planina Avala koja se nalazi u sastavu grada. Naime, ova planina je od centra udaljena samo 20-ak kilometara, starim putem koji vodi ka Kragujevcu. Avala svim posetiocima nudi mnoštvo sadržaja, od kojih izdvajamo: biciklizam, šetnja, trim staze, razgledanje ptica, rekreativno trčanje, rekreativno planinarenje, orijentiring… A tu su i istorijske lokacije koje bi trebalo obići. Avalski toranj je, pak, lokacija koja ima svoju priču pa predstavlja nezaobilaznu turističku destinaciju koja ima i istorijski značaj ali i vidikovac sa koga se pruža jedan od najlepših pogleda ne samo na Beograd već i na dobar deo Šumadije.

Preuzeto sa avalskitoranj.rs

Najviše tačke na Avali od nastanka do danas, više puta menjale su visinu. Verovali ili ne, ova najsevernija planina Šumadije se smanjila, niža je za pet metara nego kako se pre pola veka učilo u školama. Umesto 511, najnovija merenja govore da je visoka 506 metara. Za samo šest metara nadvisila je brdo i tako postala – planina. Kupastog oblika, bogate flore i faune, jedno je od najomiljenijih prestoničkih izletišta. Ne samo danas, već i u minulim vekovima. Hrlili su njoj da se u senci starih hrastova, bukvi i borova odmore, na njenim proplancima razonode. Da se napiju vode sa izvora Ladne Vode i Sakinaca. Kako je ne bi voleli kad na njoj raste 597 biljnih vrsta od kojih su neke izuzetno retke, zaštičene su kao prirodna retkost, a u tom zelenom bogatstvu stanuju brojne ptice (21 je zaštićena) i 16 vrsta sisara, od kojih je šest, takođe, zaštićeno kao prirodna retkost. Pod šumom je više od 370 hektara. Zbog svega navedenog, Avala je svojevrsni raj ne samo za rekreativce, već i za sve one kojima je fotografija jedan od hobija. Na Avali zaista mogu da se naprave savrešene “slike” – pejsaži, takozvani “wild-life” – flora i fauna, portreti… Samo pomislite, i Avala vam je na usluzi. Danas Avala sigurno ne bi bila takva da ugledni srpski lekar, botaničar i prvi predsednik Srpske kraljevske akademije Josif Pančić nije napisao 1856. godine Popečiteljstvu prosevčenija da je: „Avala ugrožena i da će nestati biljni i životinjski svet ako se nešto ne preduzme…” Na osnovu tog pisma, Knjaz Miloš donosi naredbu 1859.godine da se Avala zagradi i tako spase od propadanja. Gotovo vek kasnije, 1947, proglašena je za Nacionalni park.

Preuzeto sa avalskitoranj.rs

O Avali nam je ostao i zapis Feliksa Kanica, mađarskog putopisca, jednog od najvećih poznavalaca jugoistočne Evrope, iz 1868. godine: „U podnožju na severozapadnoj strani Avale nikla je jedna šumarska kućica sa velikim rasadnikom i vrtom, gde se pripremaju kulture za park, koji sada okružuje staru tursku tvrđavu. Hotel sa restoranom i tramvajskom prugom treba uskoro od Avale da učine za Beograd ono što je Kalemberg za Beč.”

TV toranj na Avali, sa koga se za lepog vremena vidi Beograd kao na dlanu ali i pola Šumadije, nikao je po drugi put. Bio je visok 202,87 metara i nije bio ukopan u zemlju već se oslanjao na tvdom tlu na tri „noge”. Njega je 37. dana NATO agresije na našu zemlju, 29. aprila 1999. godine srušila avionska bomba. Deset godina kasnije ponovo se vinuo u nebo u svoj svojoj lepoti. Od svog prethodnika, mada su gotovo identični, viši je za dva metra i 30 centimetara. Sada je na 122. metru tornja otvoren restoran sa vidikovcem, tako da se uz savršen pogled može dosta toga lepog pojesti i popiti. Avalski toranj za posetioce je otvoren tokom cele godine, a radno vreme u period između prvog aprila i prvog novembra, od devet do 20h, dok je “van sezone” radno vreme skraćeno do 16 časova. Za detaljnije informacije možete pogledati sajt www.avalskitoranj.rs na kome možete proći i virtuelnu turu Avalom, ili pozvati broj telefona 011/3693-251. Karta za posetu tornju košta 300 dinara, đaci, studenti i penzioneri plaćaju upola manje, a deca do sedam godina, invalidi, osobe sa posebnim potrebama i njihovi pratioce plaćaju simbolično – jedan dinar.

Drugi simbol Avale, bolje reći prvi, podignut 1938. godine po naredbi kralja Aleksandra I Karađorđeviča je spomenik Neznanom junaku. Nalazi se na najvišoj koti planine i delo je poznatog vajara Ivana Meštrovića. Smešten je na mestu bivšeg srednjevekovnog grada Žrnova. Priča o ovom spomeniku počela je 17.oktobra 1914. godine. U blizini starog utvrđenja poginuo je jedan srpski nepoznat vojnik. Ceneći njegovu veliku hrabrost nemački vojnici su ga uz počasti sahranili na tom mestu i postavili natpis: „Jedan nepoznat srpski vojnik”. Posle rata meštani mu podižu skromno spomen obeležje koje se sada nalazi u porti crkve u Belom potoku.

I junaku Prvog srpskog ustanka Vasi Čarapiću, iz Belog Potoka podignut je spomenik na severoistočnim padinama Avale. Tu je i spomenik junacima Drugog svetskog rata koji su dolazeći na proslavu dvadesetogodišnjice oslobođenja Beograda u kojoj je učestvovala Crvena armija oktobra 1964. godine nastradali u avionskoj nesreći. U delegaciji su bili Maršal Birjuzov i general Ždanov. Godinu dana kasnije podignut je spomenik Sovjetskim veteranima, rad Jovana Kratovilova.

Preuzeto sa sajta Portal Mladi

Avala je, rekosmo, jedno od najomiljenijih izletišta Beograđana. Gospoda u 19. veku išla su na Avalu u lov, kočijama i čezama. Kasnije u 20-om veku, tačnije 1924. godine podignuta je prva planinarska kuća u Srbiji – Mitrovićev dom. Krajem treće decenije prošlog veka po projektu ruskog arhitekte Viktora Lukomskog izgrađen je hotel koji predstavlja mešavinu modernog i tradicionalnog srpskog srednjevekovnog graditeljstva. Sfinge od veštačkog kamena pored kojih se stepenicama uspinjete do hotela rad su vajara Vladimira Zagorudnjuka iz 1928. godine. Hotel je i danas u funkciji. Nešto niže, na 310 metara nadmorske visine, nalazi se još jedan planinarski dom – Čarapićev brest. Upravo tu, lociran je i jedan od restorana koji treba preporučiti. Ime mu je isto – Čarapića brest. Ako želite da saznate više o ovom planinarskom domu i restoranu, posetite http://www.carapicevbrest.com/ ili pozovite broj telefona 011/7700-170. Ovde možete da prenoćite, a cena noćenja sa doručkom je 1.800 dinara po osobi.

Drugi ugostiteljski objekt koji vredi obići i u njemu se posle duge šetlje okrepiti jeste Stari majdan. Više o ovom restoranu može da se vidi na Web prezentaciju – www.avalastarimajdan.rs a sve informacije i rezervacije na broj telefona 065/6701-331. Radno vreme ovog ugostiteljskog objekta je od 12 do 22 h radnim danom, odnosno od devet ujutru do 23 h tokom vikenda.

Do Avale se može stići sopstvenim ili javnim prevozom. Tokom sezone, koja počinje prvog maja a završava se posednjeg dana avgusta, najzanimljivija je linija gradskog prevoza sa oznakom 400, koja ide sa terminala na Voždovcu do samog vrha Avale. Prvi polazak sa Voždovca je u osam časova ujutru, a poslednji u 19:20. Sa Avale je prvi polazak u 8:40, a poslednji u 20:00. Od podnožja Avale do Slavije radi autobuska linija GSP-a 401, do Trošarine 403, 405 i 408 a do glavne stanice BAS idu Lastine linije 450, 451, 474, 470, 470A i 491. Na svim ovim linijama važe BusPlus karte za drugu zonu. Organizovane ture poseti Avali i Avalskom tornju mozete pronaći ovde.